Zgodnie z art. 507 KPC sądem właściwym do rozpoznania sprawy o podział majątku wspólnego jest sąd rejonowy, niezależnie od wartości majątku podlegającego podziałowi.
Natomiast, sądem właściwym miejscowo jest sąd miejsca położenia majątku, w sytuacji, gdy wspólność ustała na skutek śmierci jednego z małżonków – wówczas właściwy jest sąd spadku. Miejsce położenia majątku oceniamy na chwilę złożenia wniosku.
Jeżeli nieruchomość wchodząca w skład majątku wspólnego, lub inny majątek podlegający podziałowi znajdują się w okręgu kilku sądów, wtedy wnioskodawca jest uprawniony do wyboru właściwego sądu.
Do podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku o podział majątku wspólnego zaliczamy:
- małżonków lub byłych małżonków,
- spadkobierców małżonków,
- nabywców spadku lub udziału w spadku,
- następców prawnych małżonka i ich spadkobierców, w sytuacji, gdy po ustaniu wspólności małżonek zbył swój udział osobie trzeciej,
- wierzyciela, jeżeli w postępowaniu egzekucyjnym zajął roszczenie o podział majątku wspólnego,
- Skarb Państwa, w sytuacji, gdy w odniesieniu do przedmiotów majątku wspólnego orzeczono środek karny w postaci przepadku,
- Prokuratora,
- Rzecznika Praw Obywatelskich.
Uczestnikiem postępowania o podział majątku wspólnego, zgodnie z art. 510 KPC może być każdy zainteresowany wynikiem postępowania, to jest każdy, czyjego praw dotyczy wynik postępowania. W związku z powyższym, uczestnikiem może być także konkubent małżonka.
W myśl art. 608 w zw. z art. 688 i 567§3 KPC sprawy o podział majątku wspólnego małżonków sąd rozpoznaje na rozprawie.
Wniosek o podział majątku wspólnego podlega opłacie stałej, której wysokość jest uzależniona od tego, czy wniosek zawiera zgodny plan podziału.